BuyMed nâng cấp chợ thuốc sỉ truyền thống

Nguyễn Quý Dưỡng

0

Đánh giá bài viết

Trong khi mô hình chợ thuốc sỉ truyền thống chưa đáp ứng được nhu cầu của các nhà bán lẻ chủ yếu ở tỉnh, vùng sâu vùng xa, sàn thương mại điện tử thuocsi.vn là một lựa chọn mới.
Trong kho hàng rộng 1.000m² ở quận Bình Thạnh, TP.HCM, hàng chục nhân viên thuocsi.vn vận chuyển, sắp xếp các hộp các tông dược phẩm đủ chủng loại. “BuyMed mới chuyển đến hồi tháng 3. Trước đây chúng tôi từng đặt kho ở Tân Phú, rồi chuyển sang quận 10, mỗi lần chuyển kho là mỗi lần nới rộng quy mô lên,” Vương Đình Vũ, nhà đồng sáng lập, COO startup công nghệ y tế BuyMed, đơn vị sở hữu sàn thương mại điện tử thuocsi.vn nói.

Thành lập năm 2018, BuyMed sở hữu sàn thương mại điện tử thuocsi.vn, đơn vị phân phối thuốc trong thị trường trị giá sáu tỉ đô la Mỹ đang bị phân mảnh. Với tốc độ tăng trưởng kép hằng năm 10,5% giai đoạn 2017 – 2022, theo đánh giá của công ty nghiên cứu BMI, hai nhà phân phối thuốc sỉ lớn nhất chiếm 25% thị phần. 75% còn lại thuộc về 300 doanh nghiệp nước ngoài và 900 đơn vị trong nước, theo báo cáo về sự dịch chuyển ngành dược phẩm do công ty tư vấn Babuki công bố hồi tháng 8.2019.

Sử dụng công nghệ để giải quyết bài toán phân mảnh thị trường, thuocsi.vn là một trong những startup công nghệ y tế nổi bật tại Việt Nam khi được rót vốn hạt giống nửa triệu đô-la Mỹ chỉ sau một năm. Hồi tháng 4 năm nay, giữa lúc dịch bệnh Covid-19 khiến các quỹ đầu tư thận trọng chi tiền, họ gọi vốn vòng pre-series A được 2,5 triệu USD từ Sequoia Capital India, Genesia Ventures và Cocoon Capital.

Ứng dụng công nghệ để tối ưu hóa ngành phân phối dược truyền thống, các nhà sáng lập mong muốn có thể thúc đẩy chăm sóc y tế đầy đủ hơn tại Việt Nam. Sàn thuocsi.vn kết nối đến 10 ngàn nhà thuốc, phòng khám và hợp tác với 700 nhà cung cấp dược phẩm trên cả nước, theo thông tin do công ty tự công bố.

Hiện sàn này có xấp xỉ 8.000 chủng loại thuốc, đáp ứng nhu cầu của một nhà thuốc trung bình tại Việt Nam với khoảng 1.000 – 3.000 chủng loại. Nhà đồng sáng lập, CEO BuyMed Peter Nguyễn cho biết, họ đang làm việc với các nhà đầu tư cho vòng gọi vốn kế tiếp series A.
Sinh trưởng trong gia đình có 20 năm phân phối dược ở khu vực Tây Nguyên, Vũ kể ý tưởng ban đầu là kinh doanh thuốc trực tuyến khi nhận ra phần lớn công ty phân phối có quy mô nhỏ nhưng phải xây kho, có đầy đủ các bộ phận giao hàng, marketing. Việc cung cấp đa dạng mặt hàng, cũng như khả năng cung ứng đến nhà thuốc ở vùng sâu vùng xa gặp nhiều trở ngại.

Công ty trung gian phân phối thuốc, tiền thân của thuocsi ra đời hoạt động trên cả kênh truyền thống lẫn trực tuyến. Sau khi có sự tham gia của Peter Nguyễn và Hoàng Nguyễn trở về Việt Nam làm việc, năm 2018 thuocsi.vn tập trung phát triển sàn thương mại điện tử. Tầm nhìn này khiến họ được các nhà đầu tư đánh giá cao, theo Peter Nguyễn, người phụ trách làm việc trực tiếp với các nhà đầu tư.

Mô hình chợ thuốc sỉ truyền thống tập trung ở các thành phố lớn như TP.HCM và Hà Nội. Các nhà bán lẻ thuốc ở địa phương ít có cơ hội để tiếp cận nguồn cung cấp đa dạng, giá cả và nguồn gốc lắm khi khó xác minh. “Cho nên các dược sĩ, bác sĩ phòng mạch phải dành cả một ngày mỗi tuần để lên đơn hàng và đặt thuốc, thuocsi.vn giúp giảm thời gian này chỉ còn vài phút. Họ không cần phải dành ra cả nửa thời gian làm việc chỉ để đặt hàng hay nhận các đơn thuốc lẻ tẻ trong ngày nữa,” Vũ mô tả.

Với việc ứng dụng công nghệ và vận hành bằng dữ liệu sẽ giúp giải bài toán phân mảnh trong thị trường dược phẩm nói riêng và ngành y tế nói chung, theo Hoàng Nguyễn, nhà đồng sáng lập BuyMed và cũng là một trong bảy người Việt Nam lọt vào danh sách 30 Under 30 của Forbes châu Á năm 2020.

Dữ liệu sẽ giúp kết nối được cung và cầu, người bán biết chỗ nào muốn mua hàng, người mua biết ai bán cái mình cần. “Giống như chúng ta bước vào chợ sỉ nhưng có người nắm tay dắt vào đúng nhà cung cấp mình cần,” Hoàng ví von.
Các chuyên gia trong ngành dược đánh giá mô hình thuocsi.vn như một điểm sáng khi chọn cách tiếp cận mới trong một mô hình chợ sỉ đã khá cũ kỹ. “Trước đây các nhà phân phối sỉ hàng đầu Việt Nam như Zuellig hay DKSH cũng muốn thúc đẩy các nhà thuốc đặt hàng qua kênh trực tuyến nhưng không thành công, kênh này vẫn chiếm tỉ trọng rất nhỏ, một phần vì họ có đội ngũ kinh doanh và chăm sóc khách hàng hùng hậu. Đến nay thuocsi.vn đã làm được điều này,” tiến sĩ-dược sĩ Ngô Anh Ngọc, CEO Babuki nhận xét.
Tháng 5 vừa qua, doanh số của thuocsi.vn bằng với cả năm 2019, lượng người dùng và lượt truy cập cũng tăng đột biến. “Lúc trước các chủ nhà thuốc, nhà máy hay công ty phân phối thường trên 40 tuổi, khó thuyết phục họ dùng công nghệ, giờ đây việc vận hành có xu hướng được trao lại cho thế hệ trẻ, những người quen thuộc với việc đặt hàng qua ứng dụng, quản lý công việc bằng phần mềm,” theo Vũ.

“Có vẻ như sự phù hợp của sản phẩm và sự sẵn sàng của thị trường đã giúp chúng tôi đi nhanh hơn nhiều so với kỳ vọng.”

Anh Hoàng Anh Tuấn, chủ nhà thuốc Anh Tuấn ở quận Thủ Đức, TP.HCM cho biết anh sử dụng sàn thuocsi.vn hơn một năm nay vì dễ tham khảo giá và mức giá khá hợp lý. Anh nhận xét, việc giao hàng có khi kéo dài đến ba ngày và tình trạng thường xuyên hết các mặt hàng thông dụng. “Có đến hơn chục mặt hàng tôi cần đã gần hai tuần chưa có hàng,” anh Tuấn nói.

Nguyên nhân được thuocsi. vn lý giải một phần do công ty không trữ hàng trong kho, nhận đơn hàng trước rồi mới đặt hàng tại đối tác cung cấp, trong khi càng mở rộng quy mô thì càng có nhiều mặt hàng, quản lý càng phức tạp. Đó chính là một trong những lý do thuocsi.vn muốn đẩy nhanh quá trình số hóa chuỗi cung ứng dược phẩm, theo hướng kết nối các hệ thống quản lý nhà thuốc, nhà phân phối, hãng dược.

Khi đó, việc biết trước các nhà thuốc đã bán được những mặt hàng nào, số lượng bao nhiêu… sẽ giúp quá trình đặt hàng từ nhà cung cấp được diễn ra sớm hơn, giao hàng nhanh hơn. Trong ba năm tới, BuyMed tập trung vào giải pháp phân phối. Họ có hai lựa chọn. Một là tập trung vào phân phối, hai là tập trung xây dựng hệ sinh thái bằng cách mở ra thêm các dịch vụ khác cho nhà thuốc/phòng khám như tài chính vi mô, kết nối nhà thuốc với bác sĩ, đào tạo liên tục…

Đội ngũ BuyMed cho biết, có thể chọn một trong hai hướng đi, hoặc cả hai, tùy vào quá trình thử nghiệm thị trường và các vòng gọi vốn sắp tới. Nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực phân phối dược phẩm và tư vấn, CEO Babuki cho rằng một startup như thuocsi.vn nên đi từ cơ sở phân phối sang xây hệ sinh thái, bổ sung thêm các dịch vụ giá trị gia tăng để vừa tăng doanh thu, lợi nhuận vừa củng cố lợi thế cạnh tranh, ngăn các đối thủ tương tự gia nhập thị trường.

Việc phân phối đơn thuần sẽ có biên lợi nhuận nhỏ, nên về lâu dài phải mở rộng ra thị trường nước ngoài. Điều này buộc công ty phải tinh chỉnh chính sách hoạt động cho phù hợp vì vốn dĩ ngành dược có tính bảo hộ ở mọi quốc gia. Vẫn bán các loại thuốc kê đơn lẫn không kê đơn, nhưng một mảnh đất màu mỡ mà thuocsi.vn chưa đào sâu được là kênh bệnh viện, vốn chiếm đến 75 – 77% cơ cấu phân phối trên thị trường dược phẩm Việt Nam, theo BMI.

Khách hàng chủ yếu của thuocsi.vn hiện nay vẫn là các nhà thuốc, phòng khám tư. Một số đơn vị bệnh viện chủ động tìm đến nhưng họ chưa phải là khách hàng mục tiêu của sàn này. “Những cá nhân độc lập là các dược sĩ, chủ nhà thuốc, bác sĩ phòng mạch tư… nên có được cơ hội hành nghề một cách thuận tiện và tiết kiệm chi phí. Người dân nên được tạo điều kiện tìm được đúng hộp thuốc mình cần ở bất kỳ nhà thuốc nào. Với sự trợ giúp của công nghệ, chúng tôi tin rằng đây là điều hoàn toàn khả thi,” Vũ nói.

Nguồn: Bản in theo tạp chí Forbes Việt Nam số 87, tháng 8.2020